نام : شیخ الاسلام قاضی القضاة زین الدین الحافظ ابو یحیی زکریا بن محمد بن احمد بن زکریا الانصاری السنیکی الشافعی .

ایشان در در سال 826 هـ در سنیکه ( شهری در شرق مصر ) در خانواده ای فقیر متولد شد . قرآن ، عمده الاحکام و قسمتی از مختصر تبریزی در فقه را حفظ نمود و سپس در سال 841 هـ به قاهره رفت و در جامع الازهر ساکن شد . و حفظ مختصر را به پایان رساند . بعد از آن المنهاج امام نووی ، الفیه در نحو ، شاطبیه ، الرائیه و قسمتی از المنهاج در اصول و حدود نصف البیه حدیث را حفظ نمود . مدت زمان اندکی در مصر ماند و سپس به زادگاهش بازگشت . 

شیوخ ایشان : القایاتی ، علم بلقینی ، شرف سبکی ، حافظ ابن حجر ، زین رضوان ، شرف مناوی ، کافیجی ، ابن همام و .. 

ایشان در مدارس متعددی به تدریس اشتغال داشتند تا زمانی که - بعد از امتناع فراوان - منصب قضاوت را پذیرفتند و این امر در زمان حکومت سلطان اشرف قایتبای و بعد از ایشان بوده است و منصبش ادامه می یابد تا اینکه در سال 906 هـ نابینا شده و به این علت عزل می گردند . 

تالیفات ایشان : 

شوکانی می گوید : ایشان شروح و اختصاراتی در همه ی فنون داشته اند که مردم از آن بهره مند می گردند . ( البدر الطالع 1 / 252 )

ابن عماد می گوید : ایشان کتاب های متعددی را شرح داده و تالیفات زیادی داشته اند .. عدم شتابزدگی در فتوا از خصوصیات حسنه ی ایشان به حساب می آید و نامبرده در هر فنی سر رشته داشته اند . ( الشذرات : 8 / 135 )

از جمله تالیفات ایشان می توان به موارد زیر اشاره کرد : 

- اسنی المطالب فی شرح روض الطالب 

- تحفة الباری بشرح صحیح بخاری 

- تحفة الطلاب بشرح تحریر تنقیح اللباب 

-الدرر السنیه ( حاشیه علی الفیه ابن مالک در نحو )

-شرح صحیح مسلم 

-شرح مختصر مزنی 

-غایة الوصول الی شرح الفصول لابن الهائم ( در میراث )

-فتح الباقی بشرح الفیة العراقی ( در حدیث )

-فتح الجلیل ببیان خفی انوار التنزیل للبیضاوی ( در تفسیر ) 

-فتح الوهاب بشرح منهج الطلاب 

وفات 

ایشان روز جمعه 4 ذی حجه سال 926 هـ در قاهره وفات یافتند و در قرافه نزدیک به امام شافعی رحمه الله تعالی دفن شدند . رحمهم الله .

منبع : الکواکب السائرة للغزی ( 1 / 196 ، 207 ) ، شذرات الذهب ( 8 / 134 ، 136 ) ، البدر الطالع ( 1 / 252 ، 253 ) ، نظم العقیان للسیوطی ( 113) ، هدیة العارفین لاسماعیل باشا ، ص 374 ، الاعلام للزرکلی 3 / 46 ) معجم المولفین لکحالة 1 / 733 ، 734 . به نقل از مقدمه ی تحریر تنقیح اللباب فی فقه الامام الشافعی تالیف شیخ الاسلام ابی یحیی زکریا بن محمد انصاری ، دار البشائر الاسلامیة ، چاب 1424 هـ ، ص 8 - 11 .