مذهب امام شافعی به مانند دیگر مذاهب ، دارای چندین مرحله است : 

1- مرحله تاسیس 2- مرحله ی تبلیغ و شناساندن مذهب 3- مرحله ی تخصص و انتشار 4 - مرحله ی استقرار .

مرحله اول : مرحله ی تاسیس 

این مرحله به دو قسم تقسیم می شود : الف - مذهب قدیم ب- مذهب جدید 

الف - مذهب قدیم : 

امام شافعی رحمه الله بین مذاهب فقهی قبل از خود جمع کرد . در سن نوجوانی از امام و مفتی مکه مسلم بن خالد زنجی و امام سفیان بن عیینه کسب علم نمود و تا سن جوانی همراه با امامان مکه بود . اوایل دهه بیست زندگی به مدینه مسافرت نمود و با شیخ و مفتی آن دیار امام مالک بن انس رحمه الله ملاقات کرده و تا وفات ایشان در سال 179 ملازمشان بود . سپس تقدیر خداوندی اینگونه رقم خورد که مدت زمانی با امام محمد بن حسن شیبانی وارث علم مذهب حنفیه باشد و از مذهب ایشان آگاهی های زیادی کسب نماید . 

بعد از اینکه امام شافعی به مکه بازگشت ، در آنجا به تدریس پرداخته و شیخ بلافصل مگه شد ، جویندگان علم و دانش او را احاطه کرده و از علمش بهره مند گشتند . 

سپس به بغداد رفت و به امر تدریس و فتوا مشغول گشت و ائمه ای مانند امام احمد و امام اسحاق بن راهویه و .. از علم وافرش بهره بردند . اجتهادات امام در این مرحله به مذهب قدیم امام شافعی مشهور است . 

ب- مذهب جدید 

امام شافعی رحمه الله تعالی به مصر مسافرت نمود تا بتواند از مذهب امام لیث بن سعد شیخ مصر ، توسط شاگردانش مطلع گردد ، لذا در سال 199 هـ ( اواخر عمر ) به آنجا سفر کرد و علما و بزرگان مصر به حضورش شرفیاب شدند و تا آخر عمر آنجا ماند . در این مدت از فقه امام لیث و مسائلی از فقه امام اوزاعی آگاهی پیدا کرد و از آنها بهره مند گشت ، و کتاب های جدیدش را نگاشت که به مذهب جدید امام شافعی موسوم گشت . 

... ادامه دارد . 

منبع : التدریب فی الفقه الشافعی ، تالیف الامام الفقیه الکبیر سراج الدین ابی حفص عمر بن رسلان البلقینی الشافعی ، دار القبلتین ، السعودیه ، چاپ 1433 هـ ، ج 1 ص 11-12